Rodzina Walickich buduje okazały pałac
Historia pałacu sięga wieku XVIII. Wtedy też ówczesny właściciel dóbr małowiejskich Bazyli Walicki - stronnik i ekonomiczny doradca króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, rozpoczął budowę rezydencji pałacowej w Małej Wsi. Autorem projektu klasycystycznego pałacu był Hilary Szpilowski, znakomity polski architekt. W roku 1786, po trwającej niemal 3 lata budowie rodzina Walickich wprowadziła się do okazałej rezydencji. Moment ten upamiętnia drewniana tabliczka, znajdująca się w hallu wejściowym. Napis na tabliczce głosi: „Anno Dni 1786. D. 3 Junij. Wprowadzenie do pałacu".
Przez ponad 150 lat majątek małowiejski wraz z pałacem należał do członków rodziny Walickich. Po śmierci Bazylego Walickiego Mała Wieś znalazła się w rękach jego syna Józefa. Następnie pałac wraz z majątkiem przeszedł na własność Józefy, wnuczki Bazylego Walickiego.
Pałac w rękach Lubomirskich
Józefa wyszła za mąż za Stanisława Rzewuskiego, a po jego śmierci za Zdzisława Zamoyskiego, z którym doczekała się trzech córek. Jedna z nich Maria otrzymała w spadku rodzinną rezydencję w Małej Wsi. Maria poślubiła Jana Tadeusza Lubomirskiego, który za działalność konspiracyjną podczas powstania styczniowego został skazany przez cara na zesłanie. W Rosji urodził się najstarszy syn Marii i Jana Tadeusza Lubomirskich - Zdzisław, był on kolejnym spadkobiercą dóbr w Małej Wsi. Niestety zaangażowanie Zdzisława w działalność patriotyczną oraz zamiłowanie do wystawnego życia przyczyniły się do znacznego zadłużenia majątku.
Olbrzymie długi Zdzisława spłacono dzięki zaradności jego zięcia Tadeusza Morawskiego. Morawski - mąż Julii Lubomirskiej był propagatorem sadownictwa w powicie grójeckim, rozpoczął w majątku nowoczesną uprawę jabłoni. Majątek szybko powrócił do czasów swojej świetności, niestety nie na długo. Wybuch II wojny światowej przerwał okres rozkwitu pałacowej rezydencji. W roku 1942 gestapo aresztowało Zdzisława Lubomirskiego. Po dwóch miesiącach więzienia Lubomirski wyszedł na wolność. Niestety odniesione w więzieniu rany bezpośrednio przyczyniły się do jego śmierci w lipcu 1943.
Pałac przez cały okres okupacji niemieckiej dawał schronienie wielu Polakom prześladowanym przez władze okupacyjne. Tutaj bezpieczną przystań znaleźli mieszkańcy Warszawy, uciekający z płonącego miasta w czasie Powstania Warszawskiego.
Powojenne losy pałacowej rezydencji
Po wojnie pałac podzielił los wielu rezydencji arystokratycznych, przejętych przez Skarb Państwa. Ostatni właściciele pałacu zmuszeni zostali do jego opuszczenia, dostali również zakaz zbliżania się do pałacu na odległość nie mniejszą niż 30 km.
Początkowo w pomieszczeniach pałacowych urządzono szkołę podstawową, co w dużym stopniu przyczyniło się do dewastacji tego obiektu.
W roku 1957 pałac przejęło Ministerstwo Spraw Zagranicznych, a następnie Urząd Rady Ministrów. W kolejnych latach pałac w Małej Wsi stał się letnią rezydencją premierów PRL, a następnie III Rzeczypospolitej. W pałacu gościli Władysław Gomułka, marszałek Rokossowski, Jerzy Urban i Jerzy Buzek. Okazały pałac był także ulubionym miejscem odpoczynku żony premiera Józefa Cyrankiewicza - Niny Andrycz.
Dawni właściciele odzyskali pałac w roku 2008. Kilka lat później w roku 2013 rezydencję pałacową kupili Państwo Barańscy. Po trwającym trzy lata remoncie pałac został otwarty dla gości.
Pałac współcześnie
Obecnie pałac wraz z budynkami zlokalizowanymi wokół niego wchodzi w skład kompleksu konferencyjno-wypoczynkowego.
Na tyłach pałacu, gdzie kiedyś funkcjonowały kancelaria i gabinety dla pracowników administracyjnych majątku urządzono Herbaciarnię.
Cztery oficyny, w których mieściły się kiedyś pralnia, kuchnia i spiżarnia zaadaptowano na pokoje gościnne.
W okazałym budynku Nowej Oranżerii często organizowane są przyjęcia weselne. W latach 60 XX wieku, w miejscu tym stał pawilon recepcyjny.
Pałac i pozostałe budynki otoczone są rozległym parkiem, podzielonym na trzy ogrody.
Ogród francuski z pięknym ogrodem różanym, znajduje się na tyłach pałacu oraz obok Nowej Oranżerii. Ozdoba tej części całego założenia jest przepiękny ogród różany.
Na terenie grodu angielskiego usytuowane są dwa stawy -Wielki i Kaczy. Ozdobą niewielkiej wysepki na Stawie Wielkim jest czerwona altana w stylu chińskim. W parku angielskim natknąć się można na Mauzoleum zbudowane przez Józefę Walicką, córkę Józefa Walickiego i Klementyny z Kozietulskich.
Trzeci z ogrodów - ogród lawendowy znajduje się w sąsiedztwie Stawu Kaczego.
Kaplica pałacowa
Pałacowa kaplica zlokalizowana jest na parterze rezydencji. Na uwagę zasługuje umieszczone wewnątrz pomieszczenia oryginalne tabernakulum z końca XIX wieku. Za czasów PRL kaplicę zamieniono na pokój dla pracowników ochrony. Nowi właściciele pałacu przywrócili temu pomieszczeniu pierwotną funkcję.
Pałac i film
W pałacu kręcono sceny do filmów „Widziadło”, „Pułkownik Kwiatkowski”, „Trędowata”, „Nad Niemnem”, a także przedwojennego filmu z 1936 roku „Ada to nie wypada”.
Park otaczający pałac pojawił się także w VI sezonie programu TVP Rolnik Szuka Żony, czy też X sezonie Masterchef Polska.
Odwiedzając Małą Wieś nie trudno zrozumieć dlaczego tak bardzo upodobała sobie to miejsce żona premiera Józefa Cyrankiewicza, Nina Andrycz. Przepiękny ogród francuski z alejkami wijącymi się wokół krzewów różanych zapiera dech. Goście pałacu mogą usiąść na obszernym tarasie z dobrym ciastkiem i poczuć atmosferę dawnej rezydencji. Z pewnością wizyta w Małej Wsi to świetny pomysł na weekendowy wypad dla szukających wytchnienia i relaksu mieszczuchów.
»Pałac Mała Wieś - Mała wieś 40, 05-622 Belsk Duży
» Kontakt : tel.: 782 40 40 40, 333 91 91
» https://palacmalawies.pl/
»Zwiedzanie Pałacu z przewodnikiem w każdą sobotę, niedzielę i święta o godz. 15.00
»Parking płatny, obok hotelu
