Opinogóra w rękach Krasińskich
Pierwszym gospodarzem Opinogóry z rodu Krasińskich był podskarbi wielki koronny - Jan Kazimierz, który osiadł tutaj w roku 1659. W rękach Krasińskich majątek opinogórski pozostał do roku 1945, z krótką przerwą. W roku 1806, po wkroczeniu na tereny Mazowsza wojsk napoleońskich Opinogóra znalazła się w rękach marszałka Jana Bernadotte. Cztery lata później, w roku 1810 marszałek wstąpił na tron Szwecji i Norwegii, a Opinogóra wróciła w ręce Krasińskich.
W 1811 roku dekretem cesarza opinogórskie dobra otrzymał generał Wincenty Krasiński, zaufany żołnierz Napoleona, dowódca Gwardii Szwoleżerów Cesarskich. Dzięki zabiegom dzielnego generała majątek w Opinogórze zyskał statut ordynacji, co gwarantowało nienaruszalność i dziedziczenie majątku.
Pierwszym ordynatem opinogórskim został syn generała - Zygmunt Krasiński, jeden z trzech największych poetów epoki romantyzmu.
Po Zygmuncie Krasińskim Opinogórę dziedziczyli kolejni członkowie rodu. Ostatnim był Edward Krasiński, zamordowany w roku 1940, w obozie koncentracyjnym w Dachau .
Podczas wojny zabudowania na terenie majątku opinogórskiego zostały znacznie zniszczone. Po zakończeniu wojny Opinogóra przeszła na własność Skarbu Państwa, część majątku rozparcelowano, a na pozostałym terenie powstał PGR.
Muzeum Romantyzmu
W 1958 roku rozpoczęto rekonstrukcję zameczku stojącego na terenie majątku. W roku 1961 z inicjatywy Towarzystwa Miłośników Ziemi Ciechanowskiej otwarto w nim Muzeum Romantyzmu. W następnych latach kompleks muzealny powiększał się o kolejne zrekonstruowane budynki.
Obecnie w zameczku prezentowana jest wystawa stała poświęcona życiu i twórczości Zygmunta Krasińskiego. W zbiorach muzealnych znajdują się także liczne pamiątki związane z rodem Krasińskich. Uzupełnieniem bogatej ekspozycji poświęconej Krasińskim jest kolekcja malarstwa i rzeźby epoki romantyzmu, którą obejrzeć można w dworku.
Pałacyk (zwany też zameczkiem)
Pałacyk - często nazywany zameczkiem to najstarszy budynek na terenie muzeum. Neogotycką budowlę wzniesiono w latach 1828-1843 na polecenie gen. Wincentego Krasińskiego.
W 1843 roku gen. Krasiński podarował pałacyk w prezencie ślubnym Zygmuntowi i Elżbiecie (Elizie) z Branickich. Początkowo pełnił on funkcję letniego pawilonu ogrodowego.
Po śmierci Zygmunta Krasińskiego (23 luty 1859 roku) budynek stopniowo popadał w ruinę. Pierwszy duży remont pałacyku przeprowadzono w latach 70 XIX wieku. Jednak w wyniku kolejnych wojen obiekt skutecznie zdewastowano.
Na generalny remont pałacyk czekał do roku 1958. Trzy lata później w roku 1961 budynek udostępniono dla zwiedzających.
We wnętrzach pałacyku znajduje się wystawa, na której prezentowane są pamiątki związane z postacią Zygmunta Krasińskiego, portrety przedstawiające członków jego rodziny i przyjaciół. Wśród portretów znajdziemy podobiznę wieloletniej kochanki Zygmunta, Delfiny Potockiej. Ponoć romans ten był najbardziej znanym w epoce romantyzmu.
Uwagę zwraca niewielkich rozmiarów kaplica z pięknym witrażem okiennym i żyrandolem w kształcie korony książęcej. Imponujący żyrandol to dawna pokrywa na chrzcielnicę, którą w roku 1818 Maria z Radziwiłłów Krasińska podarowała kościołowi w Krasnem, a którą na polecenie Ludwika Krasińskiego przerobiona na żyrandol.
Ostatnim pomieszczeniem pałacyku jest niewielkich rozmiarów salonik z kominkiem, gdzie chory na oczy poeta spędzał większość czasu. Nad kominkiem obejrzeć można pośmiertne zdjęcie poety autorstwa Nadara, jednego z najwybitniejszych fotografów XIX wieku fotografującego wielu wybitnych przedstawicieli świata kultury i sztuki tamtego okresu (między innymi Victora Hugo, Juliusz Verne, Aleksandra Dumas, Giuseppe Verdi). W gablocie znajdują się obcojęzyczne wydania "Nie-boskiej komedii", także w języku arabskim
Oficyna dworska
Zaraz po pałacyku jest to kolejny najstarszy obiekt na terenie muzeum. Oficyna powstała w pierwszej połowie XIX wieku. Obie wojny światowe znacznie uszkodziły budynek.
Na początku XX wieku oficynę przebudowano, nadając nowy kształt.
Od roku 1990 funkcjonuje jako przestrzeń ekspozycyjne. W czasach w budynku znajdowały się pomieszczenia dla służby, dzisiaj w jego wnętrzach obejrzeć możemy między innymi zbiór portretów członków rodu Krasińskich oraz ekspozycję poświęconą szwoleżerom armii cesarskiej Napoleona oraz pamiątki napoleońskie.
Ciekawostkę stanowi teczka Napoleona zabrana przez Kozaków podczas przeprawy przez Berezynę oraz kopia listu Napoleona do Wincentego Krasińskiego. Gen. Wincenty Krasiński był generałem podczas kampanii napoleońskiej, dowodził pułkiem szwoleżerów podczas wojny w Hiszpanii w 1808 roku.
Dwór
W niewielkiej odległości od oficyny znajduje się budynek dworski. Jest to obiekt wzniesiony współcześnie w latach 2006-2008, w miejscu dawnej siedziby rodowej Krasińskich.
Na początku XX wieku stary dwór rozebrano. W jego miejsce kolejni właściciele z rodu Krasińskich postanowili wybudować nowoczesną rezydencję. W roku 1908 ogłoszono konkurs na projekt nowego dworu w Opinogórze. Zwycięski projekt autorstwa polskiego architekta Józefa Gałęzowskiego niestety nie doczekał się realizacji.
Kiedy w 2004 roku pojawiła się koncepcja rozbudowy muzeum w Opinogórze, podjęto decyzję o odbudowie dworku.
Nowy budynek wzniesiono w oparciu o zachowany projekt Gałęzowskiego.
11 września 2008 roku dwór został otwarty dla zwiedzających. W jego wnętrzach obejrzeć możemy bogatą kolekcję XX wiecznego malarstwa i rzeźby .
Oranżeria
W głębi parku zlokalizowany jest nowoczesny budynek oranżerii. Do końca XIX wieku funkcjonowała w tym miejscu dawna oranżeria. W latach 60 minionego stulecia postanowiono odtworzyć nieistniejący budynek.
Oranżerię jaką dzisiaj możemy oglądać wzniesiono w oparciu o badania archeologiczne, oraz projekty odnalezione w piwnicach opinogórskiego pałacyku.
Budynek oranżerii oddano do użytku w 2014 roku. Znajduje się tutaj multimedialna ekspozycja poświęcona historii budynku, a także sala koncertowa i bankietowa oraz przestrzeń wystawowa.
Na tyłach oranżerii zlokalizowana jest zrekonstruowana na podstawie XIX wiecznego projektu fontanna parkowa.
Domek ogrodnika
Niedaleko oranżerii stoi niewielki domek ogrodnika. Budynek wzniesiono w II poł. XIX wieku. Dzisiaj mieści się tutaj Gościniec Ogrodnika, w którym zwiedzający mogą zjeść obiad, lub napić się kawy.
Zabudowania folwarczne
W II połowie XX wieku większość zabudowań folwarcznych rozebrano. Do dnia dzisiejszego pozostały jedynie kuźnia z XIX wieku, budynek gospodarczy i czworak mieszkalny z I połowy XX wieku.
Powozownia
Obiekt otwarto w 2018 roku. Oglądać tutaj możemy ekspozycję zabytkowych powozów ze zbiorów Wojciecha Wałachowskiego i SGGW w Warszawie oraz stylowe stroje jeździeckie.
Ptaszarnia
Obok pałacyku znajduje się ptaszarnia, którą otwarto dla zwiedzających w 2016 roku. Olbrzymie klatki zamieszkują różne gatunki ptaków, pochodzące aż z pięciu kontynentów.
Domek z kolumnami
Mały budyneczek z charakterystycznymi kolumnami znajduje się obok bramy wschodniej, która pierwotnie wiodła do zabudowań folwarcznych w majątku. Dzisiaj jest to główna brama prowadząca na teren zespołu pałacowo-parkowego w Opinogórze. Budyneczek powstał pod koniec XIX wieku. Był on przeznaczony na mieszkanie dla stróża Franciszka Fronca, który pilnował majątku. Do obowiązków Fronca należało między innymi zapalanie lampki oliwnej przed obrazem Matki Boskiej, który znajdował się na pałacykowej wieży. Obecnie domek pełni funkcję mieszkania służbowego.
Kościół
Kościół pw. Wniebowzięcia NMP znajduje się poza kompleksem pałacowo-parkowym. W 1822 roku w miejscu tym stanęła rodowa kaplica Krasińskich, mająca kształt 10 metrowej rotundy.
W roku 1874 podjęto decyzję o przebudowie istniejącej budowli, która w tamtym czasie pełniła funkcję filii kościoła ciechanowskiego. Fundatorką nowej świątyni była Róża z Potockich Krasińska - żona Władysława Krasińskiego. Autorem projektu nowego kościoła w stylu neoklasycystycznym był architekt Wincenty Rakiewicz.
W podziemiach kościoła znajdują się groby członków rodu Krasińskich. Prochy zmarłego we Francji poety złożono w grobie znajdującym się w centralnej części podziemi. Wejście do krypty znajduje się z tyłu kościoła, zwiedzanie jest możliwe tylko z przewodnikiem.
Park
Budynki muzealne zlokalizowane są na trenie rozległego 22 hektarowego parku w stylu angielskim. W otoczeniu wielu starych drzew znajdują się stawy o łącznej powierzchni 4 ha.
Park założono na początku XIX wieku. W roku 1895 istotne zmiany w jego kształcie wprowadził wybitny projektant i planista ogrodów Walerian Kronenberg, autor między innymi parku w Młochowie.
Zgodnie z założeniami Kronenberga park podzielono na część krajobrazową - pomiędzy kościołem i zamkiem, część przeznaczoną na ogród oraz tzw. zwierzyniec. Niestety obie wojny światowe przyczyniły się do znacznego zniszczenia parku. Wciąż jednak spotkać tutaj można wiele sędziwych drzew.
Ławeczka zakochanych
Nieco na uboczu, obok oficyny dworskiej, stoi kamienna ławeczka zwana ławeczką zakochanych. Ławeczkę wykonano w 1832 roku na zamówienie Amelii z Bronikowskich Załuskiej, pierwszej miłości i muzy Zygmunta Krasińskiego. Na ławeczce widnieje napis "Niech pamięć moja zawsze ci będzie miła".
Pomnik Zygmunta Krasińskiego
Obok dworku znajduje się pomnik Zygmunta Krasińskiego autorstwa Mieczysław Weltera. Monument odsłonięto w 1989 roku w 130 rocznicę śmierci poety. Co ciekawe jest to jedyny pomnik poety w Polsce.
Opinogóra w literaturze
Opinogóra pojawiła się w dwóch utworach Zygmunta Krasińskiego – „Pan trzech pagórków” i „Władysław Herman i dwór jego”.
Zygmunt i Eliza w parku
Najstarszymi drzewami na terenie parku są dwa dęby liczące sobie ok. 330 lat, nazywane Zygmunt i Eliza, na cześć Zygmunta Krasińskiego i jego żony.
Śmierć Bolesława IV i pomnik w parku
W parku, niedaleko neogotyckiego pałacyku, stoi kamienny krzyż z łacińską inskrypcją. Obelisk ten postawił gen. Krasiński, na pamiątkę tragicznej śmierci księcia mazowieckiego Bolesława IV.
W czasach Księstwa Mazowieckiego tereny Opinogóry porastały gęste lasy. Znajdował się tutaj dwór myśliwski, z którego wyruszano na łowy. Podczas jednej z takich wypraw książę Bolesław IV został zaatakowany przez dzika, ciężko ranny władca zmarł w Opinogórze w 1454 roku. W 1838 roku Wincenty Krasiński uczcił pamięć księcia stawiając w parku kamienny krzyż.
Muzeum Romantyzmu w Opinogórze przede wszystkim kojarzy się z postacią Zygmunta Krasińskiego, i właśnie dlatego wiele osób przyjeżdża w to miejsce. Ale Opinogóra to nie tylko sale muzealne, to także przepiękny park krajobrazowy, z leniwie wijącymi się wokół stawów alejkami. Kto chce może obejrzeć ekspozycję w malowniczym zameczku, do czego namawiamy. Wystawa we Dworze to prawdziwa uczta dla miłośników sztuki i piękna. W porównaniu z innymi zespołami pałacowo-parkowymi turystów nie ma tutaj wielu, tak więc w spokoju można napawać się urokami dawnego majątku Krasińskich.
» Muzeum Romantyzmu w Opinogórze: ul. Zygmunta Krasińskiego 9, 06-406 Opinogóra, kontakt: (023) 671 70 25, 671 70 30
» http://muzeumromantyzmu.pl/
» Bilety kupujemy w kasie znajdującej się na parterze pałacowej wieży
» Zwiedzanie podziemi grobowy kościoła jest możliwe wyłącznie z przewodnikiem. Bilety do kupienia w kasie (wieża neogotyckiego pałacyku).
» Wstęp w wyznaczonych godzinach: wtorek-piątek (11.30, 15.30, 15.30)
sobota-niedziela (13.30, 15.30)
» Park dostępny w godzinach od 7.00 do 20.00, latem do 22.00
» Zmotoryzowani mogą zaparkować na parkingu znajdującym się przy kościele. Drugi parking usytuowany jest naprzeciwko bramy prowadzącej na teren Muzeum
» UWAGA: w poniedziałki Muzeum jest zamknięte
